فرهاد تراش

در دامنه کوه بیستون و در غرب نقش برجسته داریوش اول ، دیواره ای عظیم حجاری شده است که در بین مردم به فرهاد تراش ، فراتاش ، فرای تاش و تخت فرهاد معروف است. این دیواره عرضی در حدود200 متر و ارتفاعی حدود 36 متر دارد که در دامنه آن یک سکوی خاکی قرار دارد. در جلوی این سکو دیواری به طول صد و پنجاه متر و به ارتفاع چهار و نیم متر ایجاد شده است. این دیوار با استفاده از بلوک های سنگی تراشیده و لاشه سنگ به همراه ملاط گچ ساخته شده است در دو طرف این صفحه تراشیده ، چند سکوی پله دار خشن در سنگ کنده شده که از آنها برای نشستن به هنگام تراشیدن دیواره استفاده می شد.

. برخی از ایرانشناسان همچون هرتسفلد فرهادتراش را از آثار داریوش اول هخامنشی می دانند و معتقدند که داریوش قصد داشته متن وصیتنامه اش را در اینجا نقر کند. جکسون آنرا برای ثبت پیروزی های بعدی داریوش مناسب تر دانسته است. برخی معتقدند که منظور از نقر این صفحه نوشتن و نمایاندن یک واقعه تاریخی مهم بوده که توسط خسرو پرویز پادشاه ساسانی ایجاد شده است. اخیراً برخی از کارشناسان معتقدند که فرهاد تراش معدن سنگ و کارگاه حجاری جهت استخراج سنگ و تراش بلوک های سنگی بکار رفته در دیواره بناهای ساسانی بیستون بوده است.

فرهاد تراش در نزد مردم و در ادبیات فارسی از جایگاه ویژه ای برخوردار است. در واقع مردم به استناد اشعار موجود بویژه اشعار نظامی گنجوی این اثر را کار فرهاد کوهکن می دانند که به خاطر عشق شیرین – زن ارمنی خسروپرویز – به این کار سنگین تن داده است. این بنا در تاریخ 1380/12/19 به شماره 4487به ثبت ملی رسیده است.

فرهاد تراش